‘Heb je op 30 graden gewassen? Ja of Nee.’ Die vraag kreeg ik vandaag in mijn email. Ik antwoordde NEE en kreeg vervolgens het bericht: ‘Je hebt de challenge verloren vandaag. Volgende keer lukt het je vast.’ Ben je ook zo iemand die het best wel beter wil doen voor het milieu, maar daar dan jammerlijk in tekortschiet? Wil jij je milieu-voornemens omzetten in acties? Zet dan deugden in en ga je energie-zonden te lijf!
Update 2019: Op 4 juni is de MijnDeugden website opnieuw gelanceerd onder de naam MooierMens.app (lees hier wat er is veranderd). De inhoud van deze blog past nog steeds bij ons, dus veel plezier met het lezen ervan!
Waarom ik die vraag over mijn was in mijn emailbox kreeg? Ik ontvang de nieuwsbrief van Natuur & Milieu. Deze organisatie lanceerde een challenge De Zeven Zonden:
Wat is jouw grootste energie-zonde? Ben jij een watervreter, een schermplakker of een heetwasser? Oftewel: hou jij van lekker lang douchen, uren Netflixen of 60 graden wasjes? Ontdek jouw energiezonde en doe samen met ons de bespaarchallenge. We dagen je uit om een week lang jouw energiezonde aan te pakken en energie te besparen. Goed voor je portemonnee én het milieu! Want ook met kleine besparingen kunnen we samen het verschil maken. citaat Natuur & Milieu.
Goede actie natuurlijk. Ik ben erg voor Verbeter-het-milieu-begin-bij-jezelf, dus heb me meteen ingeschreven. Test ingevuld en ik bleek een Heetwasser, iemand die de was op temperaturen hoger dan 30 graden doet. Daar gaan we wat aan doen dacht ik. De volgende dag kreeg ik dus die mail ‘Heb je op 30 graden gewassen? Ja of Nee.’ Moest ik toch meteen met NEE antwoorden! Ik kreeg vervolgens het bemoedigende ‘Je hebt de challenge verloren vandaag. Volgende keer lukt het je vast.’ Tja, dacht ik toen, dat gaat ‘m niet worden. Op deze manier moet ik morgen weer NEE antwoorden. Ik weet wel wat ik moet doen, maar het komt er niet van. Daar ga ik dan als expert gedragsverandering, lukt het niet eens om mijn eigen gedrag aan te pakken. Dat kan ik natuurlijk niet laten gebeuren!
Je gedrag veranderen? Hoe dan?
Uit de psychologie blijkt dat twee thema’s een belangrijke rol spelen bij gedragsverandering: je overtuigingen en je actieplannen. Als je je gedrag wilt veranderen is het belangrijk te beginnen bij je overtuigingen (bijvoorbeeld: van ‘Ik BEN niet zo milieubewust, dat is nou eenmaal zo’ naar ‘ik DOE niet zo milieubewust, dat kan ik ook anders gaan doen’). Daarnaast heb je een zo concreet mogelijk actieplan nodig. Een plan dat niet alleen beschrijft wat je wilt gaan doen, maar ook hoe, wat, wanneer en met wie. Hoe gedetailleerder je actieplan is, hoe hoger je zelfvertrouwen wordt en hoe groter de kans dat je echt je gedrag gaat veranderen. Okay, dan gaan we dit nu toepassen. Doe je mee?
Overtuigingen voor energiebesparing
De eerste vraag die je jezelf moet stellen is: ben ik er van overtuigd dat ik zelf iets kan doen aan het milieu? Dat kan ik niet voor jou beantwoorden. Wil je je laten overtuigen dan zijn daar een aantal uitstekende websites voor. Bijvoorbeeld voor thuis: Natuur & Milieu of Milieu Centraal en voor op het werk: Energievergelijken.nl. Maar eigenlijk denk ik dat de meeste mensen toch wel weten wat je kunt doen voor het milieu.
Een paar herkenbare voorbeelden: Beter opletten met boodschappen doen zodat je minder hoeft weg te gooien. Lichten uitdoen als je de kamer uitgaat. Minder benzine gebruiken door het nieuwe rijden of vaker de fiets of trein nemen. Misschien korter douchen en minder zeep gebruiken. Een vest aandoen in plaats van de verwarming hoger te zetten. Prima voornemens die fijn zijn voor milieu en portemonnee. Met die overtuigingen zit het waarschijnlijk wel goed.
Dacht ik…
Maar als ik dan naar mijn eigen voornemen tegen heet wassen kijk: in mijn gezin is huisstof-allergie aanwezig, daarom was ik zoveel mogelijk op 60 graden. Dus mijn overtuiging is eigenlijk: minder heet wassen kan bij ons niet. Zou ik dat ook anders kunnen zien? Een poging: Het heet wassen is steeds minder belangrijk voor ons: het huis is voor de rest helemaal aangepast, helemaal volgens de richtlijnen van het Longfonds. En hee, daar staat niets over heet wassen bij! Dus het kan, minder heet wassen. Eigenlijk moet ik me bij heet wassen tegen huisstofmijt vooral de op slaapkamers richten, want daar ben je het langst. Dus beddengoed wil ik toch echt wel heet blijven wassen. De rest kan op 30 graden. Tot zover mijn nieuwe overtuiging.
Actieplan voor energiebesparing
De Zeven Zonden challenge gaf me een actieplan: ‘Ik ga minder heet wassen’. Maar dat bleek niet concreet genoeg. Met mijn nieuwe overtuiging pas ik mijn actieplan aan: ik besluit alleen het beddengoed nog op 60 graden te wassen. De rest gaat op 30. Ik zou ook een briefje voor mezelf kunnen neerleggen als herinnering. Mooi actieplan zo, dat moet toch voldoende zijn?
Nou, eigenlijk niet. Want het zal je niet verbazen dat mijn leven uit meer dingen bestaat dan nadenken over de wastemperatuur. Uit andere huishoudelijke taken, werk en vrijwilligerswerk, gezinsleven, hobby’s en sociale contacten. Verder heb ik naast het heet wassen nog minstens tien andere goede voornemens voor het milieu en voor mijn andere dagbestedingen. Voornemens met elk een eigen actieplan. Dat zit elkaar allemaal een beetje in de weg. Dat herinneringsbriefje voor 30 graden wassen heb ik bijvoorbeeld nog steeds niet neergelegd.
Overtuiging, check! Actieplan, check! Aan de slag, euh… We zijn er dus nog niet.
Plannen waarmaken met deugden
Ken je dat, dat het er in de praktijk niet van komt? Of je begint, maar vindt het moeilijk om je plannen vol te houden. Of je laat je afleiden door de gedachte dat je er toch niks aan kunt doen. Of je kijkt naar anderen, die doen het nog veel slechter. Begrijpelijke gedachten die een hindernis zijn voor het waarmaken van je plannen. Dus daar willen we vanaf. Wat is daarvoor nodig?
Geduld en doorzettingsvermogen om de opgepakte taak ook af te maken. Eerlijk naar jezelf kunnen kijken en niet de schuld voor mislukken aan een ander geven. Echt de verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gedrag. Geduld, doorzetten, afmaken, eerlijkheid, verantwoordelijkheid, dat zijn een aantal deugden die we nodig hebben. Deze horen allemaal bij de Mensrol Zorgvuldig Mens. Een Zorgvuldig Mens weet van aanpakken en werkt met veel aandacht en integriteit aan de opgepakte taken. Dus doe een beroep op je innerlijke Zorgvuldig Mens en pak je energie-zonden aan.
Kunnen we nu aan de slag?
Zijn we er nu? Ga jij je milieu-voornemens omzetten in acties? Het verhaal over mijn eigen energie-zonde heeft me geïnspireerd om een stappenplan te schrijven: Maak van energiebesparing een deugd. Dat is er helemaal op gericht om je energiezonden te verminderen door je Mensrol Zorgvuldig Mens te versterken. Ik ga er voor!
