Wetenschap is een mooi ding: er zijn allerlei methoden bedacht waarmee je de wereld op systematische wijze kunt bekijken. Maar ondanks alle wetenschappelijke methoden is onderzoek niets waard zonder creatieve ingevingen.
Elk onderzoek start met de ingeving dat iets mogelijk een interessant onderzoeksthema is. Een ingeving uit persoonlijke fascinatie, samenloop van omstandigheden of puur toeval. Vanuit die ingeving stort je je op de wetenschappelijke literatuur om te zien wat anderen zoal gevonden hebben. Dat voorkomt het uitvinden van wielen en helpt je voort te bouwen op de inzichten van anderen: ‘Standing on the shoulders of giants‘.
Ik heb een voorliefde voor onontgonnen terreinen, sociaal-wetenschappelijke wicket problems. Daardoor tref ik meestal een allegaartje aan: artikelen die niet veel verder zijn gekomen dan een eerste ingeving; zeer degelijk onderzoek naar slechts een klein deel van wat ik zoek; of hele mooie doorwrochte stukken uit een hoekje van de sociale wetenschappen waar je het niet verwacht had. Op zijn best inspirerend, maar een grote duidelijke lijn is vaak ver te zoeken.
Dan is het tijd voor het spelletje ‘verbanden vinden’. Eerst zoek ik nog systematisch naar verbanden op basis van wat ik in de literatuur ben tegengekomen. Wat ook helpt is van gedachten wisselen met collega’s in de hoop dat de verbanden al pratend duidelijk worden. Als dat niet lukt ga ik minder systematisch de informatie gewoon wat op rijtjes zetten en hoop dat het inzicht komt. Een soort koffiedik kijken.
En als ik het ondanks dat dan nog niet ‘zie’? Dan stel ik een vraag aan mijn hoofd en hoop dat na een tijdje het antwoord komt…
Dit is een proces van actief wachten op de ingeving. Af en toe check ik of ik het antwoord al weet, scheer wat langs alle brokjes informatie, lees nog eens wat, overleg nog eens wat en laat het dan weer los. Steeds opnieuw. Kan zo een half jaar duren. En gisterenavond was het zover: de ingeving kwam! Ik zie het! Ik zie de verbanden! Hoera! Totale euforie, de beloning voor actief geduld. Geweldig!
En dan de volgende morgen weer terug op aarde: systematisch-wetenschappelijk-verantwoord gaan checken of mijn ingeving hout snijdt. Ander soort leuk. Effe een tijdje lekker ploeteren tot aan het moment dat een nieuwe ingeving nodig is.
Nicolet